شناسایی اهداف اکتشافی جدید نفت در خلیج فارس با مدل‌سازی سه‌بعدی
تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۰۸۱۴۶
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما، به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، نتایج پژوهش تازه محققان دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه تهران، حاکی از فرصت‌های تازه‌ای برای حفاری و اکتشاف میادین نفتی در شمال غرب خلیج فارس است.
در این پژوهش که در قالب رساله دکتری فرامرز شعبانی، به راهنمایی دکتر وحید توکلی دانشیار دانشکده زمین‌شناسی و دکتر عبدالحسین امینی متخصص رسوب‌شناسی و استاد بازنشسته دانشکده زمین‌شناسی دانشگاه تهران انجام شده است، سیستم‌های نفتی در منطقه شمال غرب خلیج فارس با استفاده از مدل‌سازی سه‌بعدی چینه‌ای پیشرو، مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دکتر وحید توکلی درباره اهمیت استفاده از مدل‌سازی سیستم‌های نفتی گفت: «در طول دهه‌های گذشته اکثر تله‌های بزرگ طاقدیسی مورد اکتشاف و بهره¬برداری قرار گرفته و منابع باقی‌مانده اکتشاف نشده عمدتاً کوچک‌تر و پیچیده‌تر و کشف آن‌ها دشوارتر است. از این رو اکتشافات بیشتر نیازمند برخی روش‌های نوین مانند مدل‌سازی سه‌بعدی سیستم‌های نفتی است. این روش مدل‌سازی، یک روش تلفیقی است که پتانسیل هیدروکربنی یک حوضه رسوبی را در طی تکامل آن ارزیابی و شبیه‌سازی می‌کند. به عبارت دیگر، در این مدل‌سازی، عناصر مختلف زمین‌شناختی یک سیستم نفتی از جمله سنگ‌های مادر، مخزن، پوش‌سنگ‌ها، همچنین انواع فرآیند‌های لازم و مؤثر برای ایجاد یک تجمع نفتی یا گازی از زمان شروع تشکیل یک حوضه رسوبی تا به امروز شبیه‌سازی می‌شود.»
این پژوهشگر حوزه زمین‌شناسی نفت، درباره احتمال اکتشافات جدید در منطقه مورد مطالعه در این پژوهش توضیح داد: «در منطقه نفتی شمال غرب خلیج فارس در مجموع چهار سیستم نفتی وجود دارد که سیستم نفتی "کرتاسه زیرین" مهمترین آنهاست. این سیستم نفتی میزبان بزرگترین میادین فراساحلی نفتی ایران از جمله میادین نفتی نوروز، سروش، ابوذر، درود، آرش و فروزان است. اکتشافات اخیر منابع عظیم هیدروکربنی در مناطق مجاور مانند دشت آبادان و فروافتادگی دزفول در شمال غرب و شمال منطقه مورد مطالعه، وجود پتانسیل‌های احتمالی اکتشافی جدید در این منطقه را تأیید می¬کند. از این رو نیاز به مطالعات تکمیلی و پیشرفته اکتشافی در این منطقه به شدت احساس می‌شد.»
دانشیار دانشکدگان علوم دانشگاه تهران درباره یافته‌های این پژوهش گفت: «در این مطالعه، مدل‌سازی سیستم نفتی کرتاسه زیرین در وسعتی در حدود ۳۰ هزار کیلومتر مربع شامل ده‌ها میدان نفتی و گازی با بهره‌گیری از مجموع داده‌های ژئوفیزیکی، پتروفیزیکی، ژئوشیمی و رسوب‌شناسی، با استفاده به‌روزترین نرم‌افزار مدل‌سازی انجام شد. نتایج نشان داد که عمده‌ترین سنگ‌های مادر و تولیدکننده نفت و گاز در منطقه عبارتند از شیل‌های سازند گرو، کژدمی و گدوان بالایی.
همچنین مهمترین سازند‌های مخزنی نیز به‌ترتیب شامل ماسه¬سنگ¬های بورگان و لایه‌های آهکی یاماما و خلیج هستند. عمده نفت و گاز تولیدشده از سنگ‌های مادر در داخل یک فروافتادگی به نام بینک تولید و مخازن اطراف را تغذیه کرده‌اند. با توجه به خصوصیات زایشی سنگ‌های مادر و همچنین میزان بلوغ آن‌ها، عمده هیدروکربن‌های تولیدشده از نوع نفت هستند؛ بنابراین اکثر میادین منطقه از نوع نفتی و تنها میدان گازی موجود، میدان گازی مشترک آرش است.»
این زمین‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: «نتایج مدل همچنین نشان داد که ساختار‌هایی که موجب به تله افتادن نفت و گاز شده‌اند عمدتاً از نوع تله‌های طاقدیسی هستند و احتمال تشکیل تله‌های چینه‌ای در منطقه کم است. اغلب این ساختارها قبل از شروع تولید نفت و گاز از سنگ‌های مادر، بر اثر فعالیت‌های زمین‌ساختی ایجاد شده و آماده به تله انداختن مواد هیدروکربنی بوده‌اند. نفت و گازِ به تله افتاده در این ساختارها، عمدتاً به صورت جانبی از سنگ‌های مادر مهاجرت کرده و در بخش‌هایی که گسل‌های فعال وجود دارد مهاجرت از اعماق بیشتر، به صورت عمودی نیز اتفاق افتاده است. اما مهمترین دستاورد این مطالعه، شناسایی سه هدف اکتشافی جدید در منطقه بود که دارای ذخایر قابل توجه نفت قابل استحصال هستند و جهت حفاری‌های آینده معرفی شده‌اند.»
یافته‌های پژوهش محققان دانشگاه تهران که با حمایت شرکت ملی نفت فلات قاره ایران و پژوهشگاه صنعت نفت صورت گرفته، در هفتمین همایش ملی انجمن رسوب‌شناسی ایران ارائه شده است. این یافته‌ها همچنین به تازگی در قالب دو مقاله در نشریات «زمین‌شناسی دریایی و نفتی» و «علم و مهندسی ژئوانرژی» منتشر شده و از طریق پیوند‌های زیر دست‌یافتنی است:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S۰۲۶۴۸۱۷۲۲۲۰۰۳۵۸۰
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S۲۹۴۹۸۹۱۰۲۳۰۰۳۵۵X?via%۳Dihub
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: دانشگاه تهران دانشگاه تهران سنگ های مادر سیستم نفتی زمین شناسی خلیج فارس نفت و گاز شمال غرب مدل سازی سنگ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۰۸۱۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاه تاریخی به خلیج فارس راه حل مناقشات منطقه‌ای
زینب اصغریان / کارشناس ارشد علوم سیاسی: خلیج فارس سومین خلیج بزرگ جهان است و بعد از مکزیکو و خلیج هودسن از نظر وسعت توجهات زیادی را به خود جلب کرده. هرچند این روزها با شنیدن نام خلیج فارس بیشتر به یاد حوادث امنیتی در این منطقه می‌افتیم. تکرار حوادث پر مخاطره در این منطقه و قرار گرفتن آن در امتداد تحولات یمن و خلیج عدن نیز در این برداشت بی‌تأثیر نیست، اما باید گفت که وجوه دیگری مانند نگاه فرهنگی و تاریخی نیز وجود دارد که از آن هم نباید غافل شد.
بدلیل اهمیت استراتژیک این آب‌های نیلگون، و دارا بودن منابع عظیم نفتی در کشورهای عربی همجوار با درج نام مجعول خلیج عربی تلاش می‌کنند آن را در راستای منافع خود مصادره به مطلوب کنند در حالی که تاریخ نشان می‌دهد حتی این واژه در ۳۰۰ سال قبل از میلاد و در دوران هخامنشیان نیز استفاده می‌شده و در کتب تاریخی متعددی نیز موجود است. جمال عبدالناصر نیز اصراری بر استفاده از واژه جعلی نداشته است و حتی در برخی از نامه های خود از جمله نامه ای به یکی از مقامات بحرینی در سال ۱۹۶۰ از واژه خلیج فارس استفاده کرده است اما آرام آرام در راستای رویکردهای پان عربیستی این واژه تحریف و در بدعتی آشکار توسط عبدالناصر بکار گرفته شد و بعدها توسط سایرین مورد استفاده قرار گرفت.
عضویت ایران در پیمان سنتو در ۱۹۵۵م و حمایت پهلوی از دکترین آیزنهاور در که در مقابل کنفرانس باندونگ و رویکرد ملی گرایی ناصر ، باعث شد تشدید اختلافات دوکشور به مسائل دیگر از جمله تنگه هرمز و خلیج فارس کشیده شود.
علیرغم اینها نشریات مصری، عربی و انگلیسی هم تا دهه هفتاد عمدتا واژه persian gulf را استفاده می‌کردند اما آرام آرام، واژه جعلی جایگزین آن شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی و مخالفت کشورهای غربی و عربی بار دیگر استفاده از واژه خلیج فارس تحت الشعاع قرار گرفت و تلاش ها برای فشار همه جانبه برای ایران و نادیده گرفتن توانمندی های ژیوپلتیک کشورمان افزایش یافت.
با مراجعه به اسناد تاریخی مانند ابن حوقل، معجم البلدان و کتب عربی دیگر مشاهده می‌کنیم که این خطه همواره به عنوان بحر پارس مطرح بوده است.
در حال حاضر در کنار پیگیری دیپلماتیک و احقاق حق در مجامع بین المللی بصورت جدی می‌بایست به رویکردهای فرهنگی و تاریخی پرداخت و هویت خلیج همیشه ایرانی را احیا کرد و حتی با ساختن فیلم و کلیپ به زبان های مختلف و با برنامه ریزی گسترده در دیپلماسی فرهنگی، باید نشان داد قبل از بوجود آمدن کیان بسیاری از کشورهای کوچک بندانگشتی منطقه، نام خلیج پارسی همواره بعنوان یک شاهراه مهم و حیاتی در جبین تاریخ می‌درخشیده است.
نام گذاری این روز به مناسبت اخراج پرتغالی ها از تنگه هرمز ، روز خلیج فارس در تقویم نیز رویکرد مهم دیگری بود که بر اثبات حقانیت این خلیج همیشه ایرانی اثر جدی دارد.
اخطار جدی به کشورهایی که خلاف مصالح ملی ما در استفاده از این واژگان حرکت می‌کنند بسیار مهم است. خلیج همیشه فارس خط قرمز ایرانی و هویت ایرانی است و نباید از حدود آن تخطی شود.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور